کورین روندو در کتاب «چه کسی از سوزان سانتاگ می‌ترسد؟» می‌نویسد: سانتاگ خود را همواره در تماام زندگی یک خواننده می‌داند و عمل نوشتن خود را در همین راستا تعریف می‌کند: «خواندن، عشق به خواندن، امری است که شما را به رویای نویسنده شدن می‌برد. و زمان درازی پس از این که نویسنده شدید، خواندن کتاب‌هایی که دیگران نوشته‌اند، و بازخوانی کتاب‌های محبوب‌تان در گذشته سرگرمی مقاومت‌ناپذیری در برابر نوشتن است. یک سرگرمی. یک جور دلخوشی. مایه‌ی عذاب. و آری، یک الهام.» (1) این جمله روندو را می‌شود اینطور درباره شهرام مکری به کار برد: فیلم دیدن، عشق به فیلم دیدن، امری که شما را به رویای فیلمساز شدن می‌برد. Continue Reading “هجوم ساخته شهرام مکری و هزارتوی ارجاع‌هایش”
آغاز سقوط – بی‌عشق ساخته آندری زویاگینتسف
برای پرداختن به «بی‌عشق» ساخته آندری زویاگینتسف باید کمی از سینما دور شویم. ولادیمیر پوتین وقتی سال 2008 پس از هشت سال ریاست جمهوری روسیه، این سمت را به دیمیتری مدودف داد، خیلی از تحلیلگران سیاسی این را آغاز دوره جدیدی از تزاریسم در روسیه عنوان کردند و وقتی در سال 2012 پوتین دوباره به ریاست جمهوری رسید و از طرفی با مدودف هم رابطه‌اش شکرآب شده بود دیگر برای همه روشن شده بود که او تزار جدید است. روسیه با وجود قدرت بزرگی که در عرصه دیپلماسی دارد اما در جریان امور داخلی با مشکلات بسیاری دست به گریبان است که چیز جدیدی برای مردم کشورش و بطور کلی کشورهای پیرامون دریای خزر نیست. برای همین حضور رئیس جمهوری که هیبت یک تزار را دارد آن هم پس از اینکه برای سرنگونی تزار خون‌های بسیاری ریخته شده، امری است که پذیرشش حداقل در بخش روشن‌فکر جامعه روسیه دشوار است. Continue Reading “آغاز سقوط – بی‌عشق ساخته آندری زویاگینتسف”
گمشده در ترجمه – درباره فریب‌خورده ساخته سوفیا کوپولا
«فریب‌خورده» را یک بار دان سیگل فیلم کرده و حالا هم سوفیا کوپولا. سیگل با آن روحیه «ماچو»منشانه با بازی کلینت ایستوود با خط‌های زمخت چهره و رفتار خشن مردانه‌ی از نوع مردان بدوی و وحشی فیلمی ساخت که زن‌ستیز بود و بی‌شرم و گستاخ. روایتی بود بی‌پروا از اغواگری مردی که زمین‌گیر شده اما می‌داند چطور از خوی زنانه سوءاستفاده کند و زنان بزرگ و کوچک خانه‌ای را که به او پناه داده به جان هم بیندازد. Continue Reading “گمشده در ترجمه – درباره فریب‌خورده ساخته سوفیا کوپولا”
احضار روح جادویی سینما – پسران وحشی ساخته برتران مندیکو
برتران مندیکو یکی از نام‌های جذاب سینمای تجربی در یکی دو دهه اخیر سینمای فرانسه است. فیلمسازی که بالاخره امسال با «پسران وحشی» (Les garçons sauvages) ساخت فیلم بلند را هم تجربه کرد. این فیلمساز در طی دو دهه اخیر با ساخت فیلم‌های کوتاهی که ساخته موفق شده پیروان خاص خود را پیدا کند و اصطلاحا کالت خودش را شکل داده است. Continue Reading “احضار روح جادویی سینما – پسران وحشی ساخته برتران مندیکو”
آگراندیسمان شنیداری – درباره مکالمه ساخته فرانسیس فورد کوپولا
«مکالمه» فرانسیس فورد کوپولا ادای دین یک شاگر به استاد است، شاگردی که خود کم از استاد ندارد (و حتی می‌شود گفت در این مورد از استاد خویش پیشتر است). «مکالمه» ادای دین کوپولا به «آگراندیسمان» میکل‌آنجلو آنتونیونی است، اما نه ادای دینی صرف. Continue Reading “آگراندیسمان شنیداری – درباره مکالمه ساخته فرانسیس فورد کوپولا”
رنسانس در سرزمین پیروسمانی – نگاهی به سینمای نوین گرجستان
کمی بیش از دو سال پیش بود که داور بخش سینمای ملی گرجستان در جشنواره فیلم تفلیس بودم و باید تمامی فیلم‌های کوتاه٬ مستند و بلند آن سال گرجستان را می‌دیدم و بعد به همراه اولریخ گرگور که در ایران با کتاب سینمای هنری شناخته می‌شود و همسرش اریکا که منتقد و برنامه‌ریز جشنواره‌ای است فیلم‌ها را داوری می‌کردیم. Continue Reading “رنسانس در سرزمین پیروسمانی – نگاهی به سینمای نوین گرجستان”
مویه‌هایی از اعماق – سوسپیریا و سینمای داریو آرجنتو
داریو آرجنتو شاید معروف‌ترین کارگردان سینمای جالو (سینمایی که با ساد‌ه‌انگاری می‌شود سینمای تریلر سرشار از خون و عیش دهه 1970 ایتالیا توصیفش کرد) باشد. فیلمسازی که خیلی سریع تعدادی از فیلم‌هایش به آثاری کالت بدل شدند و بسیاری از فیلمسازهای مطرح این روزهای سینما از جمله گاسپار نوئه و نیکلاس ویندینگ رفن از او به عنوان منبع الهام خود نام بردند. Continue Reading “مویه‌هایی از اعماق – سوسپیریا و سینمای داریو آرجنتو”
وسترن واژگون – تلما و لوئیز ساخته ریدلی اسکات
انگار فیلم باید در همین گرند کنیون تمام می‌شد و جز این اگر بود عجیب بود؛ «تلما و لوئیز»، این فیلم چندوجهی ریدلی اسکات از همان نمای آغازینش، از همان تصویر سیاه و سفیدش از بیابانی بی‌انتها که لوحِ قرار گرفتن نام فیلم و عواملش است و بعد آرام آرام رنگی می‌شود و در آخر هم آرام آرام در سیاهی محود می‌شود به ما می‌گوید که با یک وسترن روبرو هستیم اما وسترنی واژگون. Continue Reading “وسترن واژگون – تلما و لوئیز ساخته ریدلی اسکات”
سینمای پنهان – ویدئودروم ساخته دیوید کراننبرگ
بلوغ سینمایی دیوید کراننبرگ خیلی دیر رخ می‌دهد و تا سال‌ها، حتا وقتی به شهرت هم می‌رسد از این بلوغ خبری نیست. وقتی فیلم‌های دوره اول فیلمسازیش را نگاه می‌کنی، کارهایی مثل «جرم‌های آینده»، «استریو» و «هار» و حتا «اسکنرز» و «Shivers»، همچنان احساس می‌کنی با فیلمسازی روبرو هستی که ذوق‌زدگی بیش از اندیشه او را به جلو می‌راند. Continue Reading “سینمای پنهان – ویدئودروم ساخته دیوید کراننبرگ”